به گزارش «اخبار خودرو»،صرفهجویی در مصرف انرژی به منظور کاهش هزینههای مرتبط با تولید آن یکی از مهمترین چالشهای پیش روی دولتهاست. به همین منظور، از اقدامات مهمی که برخی کشورها انجام دادهاند، تلاش برای گازسوز یا دوگانهسوزکردن خودروهاست؛ زیرا این خودروها، از سوختهای ارزانتری نسبت به بنزین استفاده میکنند.
چرا کپسولها منفجر میشوند؟
گاز طبیعی فشرده یا CNG) Compressed Natural Gas) عمدتا بهعنوان سوخت جایگزینِ بنزین و گازوئیل کاربرد دارد. در خودروهای پایه گازسوز نیز بهعنوان سوخت اصلی و در خودروهای دوگانهسوز پایه بنزینی بهعنوان سوخت جایگزین مورد استفاده قرار میگیرد. مساله مهمی که در ارتباط با این خودروها، هر از گاه ذهن رانندگان را به خود مشغول میکند، انفجار آنها هنگام سوختگیری یا مواقع دیگر است. بهگفته مسئولان مرتبط، دلیل اغلب این انفجارها، دستکاری یا غیراستاندارد بودن مخازن گاز خودروهاست. کپسولهای مورداستفاده در خودروها، از گاز فشرده ازجمله CNG پر شدهاند؛ یعنی، درون آنها مولکولهای گاز به حالت فشرده درآمدهاند اما تمایل دارند دوباره به صورت گاز تغییر حالت دهند. درنتیجه، فشار زیادی به دیواره داخلی کپسول وارد میشود، اما جنس کپسولها بهگونهای است که در برابر فشار زیاد مقاوم هستند، بنابراین در هوای معمولی منفجر نمیشوند. اگر به این سیلندرها حرارت زیاد و غیرمعمول وارد شود، با افزایش فشار گاز به بدنه کپسول، انفجار رخ میدهد. بهطورکلی اگر شیر کپسول بسته باشد و در معرض حرارت قرار بگیرد، ممکن است انفجار رخ بدهد.
جلوگیری از خطرات احتمالی
استفاده از تجهیزات ایمنی میتواند آسیبهای احتمالی را کاهش دهد زیرا، اگر کپسول دچار آتشسوزی شود و نتوان در اسرع وقت آن را خاموش کرد، با سوختن و خروج گاز کپسول، به علت کاهش فشار درون کپسول، آتش به درون آن کشیده میشود و مابقی گاز درون کپسول یکباره میسوزد. این موضوع، سبب انفجار کپسول خواهد شد. باید توجه داشت انفجار کپسولها بهدلیل بدنه مقاومی که دارند، به سادگی رخ نمیدهد، اما برخی عوامل سبب اُفت کیفیت کپسولهای گاز و درنهایت انفجار آنها میشود. بهعنوانمثال، دوگانهسوز کردن خودروها در مراکز غیرمجاز میتواند یکی از این عوامل باشد. متاسفانه بسیاری از افراد با کمترین آگاهی و تخصص در این حوزه و تنها برای منافع شخصی، دست به این کار میزنند. همچنین گاه دیده شده در بخشی از مخزن گاز خودرو، برشکاری انجام و دوباره جوشکاری میشود. این کار، یکپارچگی مخزن را به خطر میاندازد بنابراین احتمال انفجار آن را بالا میبرد. نگهداری مواد اسیدی مانند ترشیجات یا برخی مواد شوینده در کنار مخزن نیز سبب خوردگی دیواره آن و بالا رفتن خطر میشود.
علاوهبر غیر استاندارد بودن مخزن یا کپسول گاز، عدم مراجعه منظم به مراکز معاینهفنی خودروهای گازسوز و دوگانهسوز یا استفاده از مخازن پوسیده ازسوی مالک خودرو از جمله دلایل وقوع حوادث هستند.
خودروهای دارای مخزن گاز غیراستاندارد جریمه میشوند
چندی قبل رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی شهرستان همدان گفت: «خودروهای دوگانهسوز غیرمجاز فاقد استانداردهای لازم هستند و هنگام بروز سوانح منجر به افزایش میزان خسارت و تلفات میشوند. از منظر قانونی نیز این خودروها بهدلیل استفاده غیرقانونی از مخزن سوخت، دارای نقص فنی محسوب میشوند بنابراین به علت تاثیر این موضوع بر افزایش تلفات هنگام بروز سوانح، نباید اجازه تردد به آنها داده شود.» سرهنگ فرخ جمالی ادامه داد: «از منظر پلیس تنها خودروهایی که به صورت استاندارد و در کارخانه دوگانهسوز شدهاند، مورد تایید هستند.» وی افزود: «در کارت شناسایی خودروهایی که در کارخانه مخزن گاز در خودرو نصب شده، دوگانهسوز بودن آنها قید شده است.» همچنین مخزن گاز این خودروها هنگام دریافت معاینه فنی کنترل میشود.» سرهنگ جمالی در ادامه بیان کرد: «برخی رانندگان برای استفاده از سوخت ارزان اقدام به استفاده از مخزن گاز الپیجی، گازهای غیراستاندارد و نصب مخازن فرسوده در خودرویشان میکنند. همچنین سوختگیری غیرمجاز در حاشیه خیابان و جاده موجب بروز آتشسوزی و انفجار میشود. بنابراین بهمنظور برخورد با خودروهایی که به صورت غیراستاندارد و غیرایمن دوگانهسوز شدند، طرحی آغاز شده و تاکنون حدود ۲۰۰ دستگاه خودرو متخلف اعمال قانون و شماره آنها در سامانه پلیس ثبت شده است. ماموران پلیس راهور در مواجهه با مالکان این خودروها ابتدا اقدام به جریمه آنها میکنند و در صورت استمرار تخلف و رفع نکردن نقص، نسبت به توقیف آنها اقدام میشود تا رفع نقص صورت گیرد.»
معایب یک خودرو دوگانهسوز
در این میان در درازمدت مالکان خودروهای دوگانهسوز با مشکلاتی نیز مواجه میشوند، از اصلیترین این مشکلات، خرابیهای مکانیکی پیشرانه است. این صدمات در درازمدت بهصورت دورهای بروز میکند و هزینه تعمیر و نگهداری پیشرانه این خودروها را افزایش می دهد تا جایی که عملا این هزینه از سود ناشی از اختلاف قیمت گاز طبیعی با بنزین نیز بیشتر میشود. کارشناسان خودرو معتقدند خودرو دوگانهسوز نسبتبه یک خودرو بنزینسوز حدود ۲۰درصد افت فشار دارد و این امر مشکلاتی مانند افت قدرت، خاموش شدن پیشرانه، گاز دادن زیاد و استهلاک بالای قطعات خودرو را موجب میشود.
از دیگر مواردی که مالکان خودرو دوگانهسوز به آن اشاره میکنند، عدم ناتوانی این خودروها در تامین انرژی لازم برای کولر است. بهعبارتدیگر هنگامی که از سوخت گاز در خودرو استفاده میشود نمیتوان به خوبی از کولر بهره برد چون قدرت خودرو کم است. البته رانندگانی که قصد خرید خودرو دوگانهسوز دارند باید به این نکته نیز توجه کنند هزینههای نگهداری و تعویض قطعات این خودروها به مراتب بالاتر از خودروهای بنزینسوز است.